Functies vervangen door rollen: hoe zit dat?

We zijn natuurlijk gewend aan het werken in functies. Als we een vacature zien staan, dan wordt er een functie aangeboden. Toch gebeurt het steeds vaker dat functies vervangen worden door rollen. Dit kan ook worden geconcludeerd uit een onderzoek van de KvK. Maar hoe zit dit nu precies en wat wordt ermee bedoeld?

Het onderzoek van de KvK

De Kamer van Koophandel voert met regelmaat onderzoeken uit op de meest uiteenlopende vlakken. Er werd in dit geval een onderzoek ingesteld omdat men te maken heeft met een groeiende vraag naar wendbare experts. Specialisten en experts moeten niet alleen wendbaar, maar ook flexibel zijn. Dit kan worden gerealiseerd door een zogenaamde expert-rol in te zetten. Deze rol is speciaal ontworpen, waarbij het vooral het doel was om sneller in te kunnen spelen op de vragen en behoeften van ondernemers. Een expert-rol bevat volgens de KvK vaardigheden en drie kennisniveaus. Hierdoor kan er aan iedere ondernemer de juiste expertise worden geleverd.

Er zijn meer experts en specialisten nodig

De huidige markten ontwikkelen zich aan de lopende band en in een zeer snel tempo. Bedrijven krijgen te maken met grote en kleine veranderingen op het vlak van automatisering en digitalisering, bijvoorbeeld. Dergelijke zaken kunnen ervoor zorgen dat klanten steeds meer zelf kunnen doen, waardoor klanten ook minder behoefte hebben aan informatie en kennis van algemenere aard. Dit zorgt ervoor dat de vraag naar specialisten en experts steeds groter wordt, maar het valt niet mee om deze experts en specialisten in te zetten in een omgeving die steeds weer verandert.

De Kamer van Koophandel deed om deze reden onderzoek naar ‘de vraag wat er onder een expert als rol wordt verstaan die additioneel wordt toegevoegd aan een functie, en op welke manier de expertrol geïmplementeerd kan worden bij de adviseurs Ondernemers Ondersteuning van de KvK’.

Welke conclusies zijn er getrokken?

Op de eerste plaats kon er worden geconcludeerd dat een expert-rol heel effectief is wanneer een bedrijf medewerkers wendbaar in wil zetten als experts. In dit geval staat de rol voor een bepaald kennisniveau, waar er uiteindelijk drie van zijn. Dit zorgt ervoor dat er altijd het juiste niveau geleverd kan worden, waardoor de expert binnen zijn of haar rol flexibel kan worden ingezet.

De tweede conclusie is dat een onderneming er goed aan doet om groeipaden in diverse functieniveaus om te zetten wanneer er een groeipad is waarbinnen werknemers naar inhoudelijk experts kunnen doorgroeien.

Slechts één kennisniveau is relevant

Iemand heeft een functie, maar kan een rol bekleden. Daar komt het eigenlijk in de basis op neer. Het doel van de expert-rol is om inhoudelijke expertise op het juiste niveau te kunnen leveren wanneer dit nodig is. Dit betekent dat slechts één kennisniveau daadwerkelijk relevant is. Hierdoor kan de rol alleen worden bekleed door iemand die op het betreffende niveau over de benodigde kennis en vaardigheid beschikt. Zo kunnen mensen ook makkelijker tijdelijk als expert worden ingezet, namelijk in de rol van expert op een specifiek vlak, waardoor er een grotere mate van flexibiliteit ontstaat.

In kleine stapjes richting rollen

Er zijn al bedrijven die niet meer werken met functies en waar alle functies inmiddels zijn vervangen door rollen. In alle gevallen gaat het om bedrijven die minder dan 150 personen in dienst hebben. Het gaat om zelfsturende bedrijven die in teamverband werken en waarbinnen geen hiërarchische lagen meer bestaan. Moeten grote bedrijven nu ook direct alle functies de deur uit doen en rollen gaan gebruiken? Dit raadt de Kamer van Koophandel ook niet aan.

Het is verstandig om in stapjes te werken naar het einddoel, waarbij alle functies door rollen vervangen zijn. Er moet meer onderzoek gedaan worden naar of het wel mogelijk is om binnen grotere bedrijven uitsluitend met rollen te werken. Als dit mogelijk is, en het lukt ook, dan zullen alle bedrijven uiteindelijk veel platter, flexibeler en wendbaarder worden.